W ostatnim czasie gminy zaczęły występować przeciwko swoim mieszkańcom o zwrot bonifikat, jakich udzieliły przed kilkoma laty na wykupienie mieszkań. Gmina wzywa i wytacza powództwa przeciwko swoim mieszkańcom, także w sytuacjach gdy zwrot bonifikaty jest niezasadny.

Zbycie mieszkania przed upływem okresu wskazanego w ustawie o gospodarcze nieruchomościami nie uprawnia jeszcze do żądania jej zwrotu przez gminę. Ustawa o gospodarce nieruchomościami w art. 68 zawiera szereg wyjątków, które uprawniają obywatela do zbycia mieszkania bez obowiązku zwrotu bonifikaty.

W razie kierowania przez gminę wezwań o zwrot bonifikaty należy szczegółowo zbadać zaistniałą sytuację w korelacji z treścią art. 68 ust 2 i 2a, którego hipoteza jest następująca:

„Jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Zwrot następuje na żądanie właściwego organu. 2a. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku:

1) zbycia na rzecz osoby bliskiej, z zastrzeżeniem ust. 2b;

2) zbycia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego;

3) zbycia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego i Skarbem Państwa;

4) zamiany lokalu mieszkalnego na inny lokal mieszkalny albo nieruchomość przeznaczoną lub wykorzystywaną na cele mieszkaniowe;

5) sprzedaży lokalu mieszkalnego, jeśli środki uzyskane z jego sprzedaży przeznaczone zostaną w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystanej na cele mieszkaniowe.”